امیر کمتر از ۴ سال (٣ سال و ٢ ماه) بر مسند صدارت بود، اما در همان مدت کوتاه صدارتش آنقدر خدمت کرد که حتی مورخین غربی هم نقش او را در تاریخ ایران نادیده نگرفته‌اند.
امیر در این مدت تجارت ایران را سامان داد و با پوشیدن لباس ایرانی به مردم، باعث رونق تولیدات ملی شد و اگر امروز هم زنده بود، قطعا مرزهای ایران را روی کالاهای بنجل چینی می‌بست، امیرکبیر شأن ت خارجی ایران را بالا برد و به سفرای کشورهای قدرتمند مانند انگلستان و روسیه به آسانی وقت ملاقات نمیداد، او در یکی از اقداماتش با ناپلئون؛ شاه فرانسه وارد مذاکره شد و به فرانسه سفیر اعزام کرد. ناپلئون هم در مقابل ۴ کارخانه برای توسعۀ ایران به امیرکبیر هدیه داد، ایجاد سفارتخانه های دائمی در لندن و سن‌پطرزبورگ، ایجاد کنسولگری در بمبئی، عثمانی و قفقاز از جمله کارهای دیگر او بود.
امیرکبیر فامیل بازی را در آن دوره ریشه‌کن کرد و پای رجال مفت‌خور و چاپلوس را از دربار ایران برید و مناصب بدون کار و القاب بی‌جهت را دور ریخت، برای اقلیت‌های مذهبی حقوق برابر قائل شد و شکنجه را حذف کرد، مهمّات‌سازی در زمان او رشد زیادی کرد و ارتش منظم شد، ادارۀ شیلات را از روس‌ها گرفت و به اتباع ایران سپرد، مهم‌ترین کارهای عمرانی که به همت امیر انجام شد نیز ساخت سد رودخانه کرخه، پل شوشتر و کشت پنبه در شمال ایران بود.
اما قطعا بهترین و بزرگترین خدمت امیرکبیر دارلفنون بود؛ تا جایی که ژاپن ۱۶ سال بعد از دارالفنون اقدام به تاسیس اولین دانشگاه خود کرد.
پولاک اتریشی در حق او گفت:
میرزا تقی خان در کشوری که پر از وطن فروش است، مظهر وطن پرستی‌ست. امیر جز نیکبختی وطنش چیزی نمی خواهد.
درباره این سایت